Neuropathie, zenuwpijn
Na een chemokuur zijn klachten zoals neuropathie en bewegingsproblemen van voet, enkel en onderbeen een veel voorkomend probleem. Met behulp van speciale voetreflextechnieken, welke in de sportreflexologie zijn ontwikkeld, is het mogelijk om de chemoresten die op de zenuwuiteinden blijven zitten, te verminderen, waardoor de bijbehorende klachten verminderen. Het begint meestal met tintelingen, een doof of slapend gevoel, soms pijnscheuten. Vooral in de handen en de voeten, want de zenuwuiteinden raken eerst beschadigd.
Wat is perifere neuropathie of zenuwpijn?
Neuropathie of zenuwpijn ontstaat door een beschadiging van de gevoelszenuwen, bijvoorbeeld door chemotherapie. Klachten kunnen vroeg in de behandeling optreden of pas na enkele maanden opduiken. Niet alle patiënten krijgen er overigens mee te maken. Je kan stellen dat het afhangt van het type chemotherapie, de dosis en de duur van de behandeling. Maar het varieert ook van patiënt tot patiënt. Moeilijk te voorspellen dus of iemand al dan niet last zal krijgen, en in welke mate.’
Wat zijn de symptomen van neuropathie?
‘Het begint meestal met tintelingen, een doof of slapend gevoel, soms pijnscheuten. Vooral in de handen en de voeten, want de zenuwuiteinden raken eerst beschadigd. Verder kan er sprake zijn van een overdreven pijnreactie op een relatief onschuldige prikkel, zoals een lichte aanraking of contact met koude zaken. In een volgende fase raakt de fijne motoriek verstoord en krijg je problemen met het binden van veters of knopen van kleding… Uiteindelijk kan ook lopen bijvoorbeeld moeilijk worden.’
Wat kan zenuwpijn veroorzaken?
‘Perifere neuropathie wordt bij kankerpatiënten meestal veroorzaakt door chemotherapie. Er zijn wel extra risicofactoren, zoals diabetes en een verleden van overmatig alcoholgebruik, die de kans op klachten vergroten.’
‘Algemeen gaat het om een beschadiging van de zenuwen waardoor spontane pijnprikkels ontstaan. Een soort van overgevoeligheid. De precieze oorzaak op cellulair en weefselniveau blijft onderwerp van discussie. Wellicht heeft het te maken met de gewijzigde concentratie van zouten in het weefsel rond de zenuwen.’
Hoe ver staat het wetenschappelijk onderzoek?
‘Er lopen studies met verschillende producten om neuropathie te voorkomen of te behandelen. Voorlopig zonder veel resultaat voor de dagelijkse praktijk.’
Sommige vitamines, mineralen en vetzuren zouden een rol spelen in de preventie. Onder meer calcium en magnesium kunnen de zenuwen beschermen tegen beschadiging door chemotherapie. Studies tonen ook een gunstig effect van vitamine B en vitamine E.’
Hoe evolueert zenuwpijn?
‘Hoe meer sessies en hoe zwaarder de dosis, des te groter is het risico. Meestal gaat het ook van kwaad naar erger. Vaak verdwijnen de symptomen na de behandeling, helaas niet altijd. Soms kan de toestand nog verslechteren, maanden na de chemotherapie. Dus een garantie krijg je nooit. Sommige patiënten ondervinden al bij al weinig hinder. Anderen raken fors beperkt in hun dagelijkse bezigheden. Soms zijn de klachten zo ernstig dat patiënten de behandeling voortijdig dienen te stoppen.
Kan je zenuwpijn behandelen?
‘Echt genezen lukt niet. Meestal is het een kwestie van tijd, zodat beschadigde zenuwen de kans krijgen om te herstellen. Dat kan lang duren, want zenuwcellen groeien traag. In afwachting kan je proberen de pijn te verlichten en het comfort te verhogen. Met wisselend succes.’
‘Zenuwpijn reageert vrijwel niet op gewone pijnstillers, dus moet je andere middelen inzetten. Sommige anti-epileptica en antidepressiva bijvoorbeeld werken op de zenuwbanen en kunnen de gevoeligheid afvlakken, maar niet bij iedereen. Zelfs morfinepreparaten nemen de pijn meestal niet weg.
Naast medicijnen kunnen alternatieve of complementaire behandelingswijzen baat hebben, zoals kinesitherapie, accupunctuur en voetreflextherapie. Ook relaxatietherapie kan helpen om beter met de klachten om te gaan.’